I Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim

Konferencja_sekcja4

Sekcja IV konferencji naukowej organizowanej w dniu 7 kwietnia 2017 r. w Liceum Ogólnokształcącym im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim

Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim wraz ze Stowarzyszeniem Ad Astra i siedmioma instytucjami naukowo-badawczymi organizuje w dniu 7 kwietnia 2017 r. konferencję naukową zatytułowaną: Szkolnictwo, edukacja, oświata i wychowanie na terenie powiatu janowskiego oraz ich wpływ na lokalne społeczeństwo i kulturę. Konferencja naukowa organizowana w setną rocznicę od powstania szkoły średniej noszącej obecnie nazwę Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim. Obrady odbywać się będą w czterech pomieszczeniach znajdujących się w gmachu Liceum oraz na Tarasie Plastycznym Janowskiego Ośrodka Kultury. Podzielone są one na 11 sekcji – wstęp na wszystkie sekcje jest bezpłatny. Zachęcamy wszystkich chętnych do obecności na konferencji.

W kolejnych artykułach omawiane są poszczególne sekcje przygotowywanej konferencji naukowej. W obecnym artykule zajmujemy się programem sekcje IV, która odbywać się będzie w sali nr 103 janowskiego Liceum Ogólnokształcącego. Podczas niej zostanie wygłoszonych sześć referatów, które prezentowane będą pomiędzy godziną 12.30 – 14.30. Oczywiście po wysłuchaniu referatów słuchacze będą mieli możliwość zadania pytań referentom i uzyskania na nie odpowiedzi.

Moderatorem tej sekcji będzie dr hab. Katarzyna Marciniak, prof. UAM reprezentująca Zakład Studiów Polskich i Regionalnych Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wzmiankowany Instytut jest współorganizatorem konferencji mającej odbyć się w Janowie Lubelskim. Natomiast Pani Profesor Katarzyna Marciniak jest wybitnym specjalistą zajmującym się m.in. badaniami nad pątnictwem i religijnością ludową.

Pierwszy referat w tej sekcji wygłosi Andrzej Albiniak reprezentujący Stowarzyszenie Ad Astra – skupiające absolwentów i przyjaciół Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Porytowego Wzgórza w Janowie Lubelskim. Referent wygłosi wystąpienie zatytułowane: Transmisja genetyczna, genealogiczna, kulturowa i wychowawcza pośród janowskich Tatarów i ich potomków, czyli o roli mężczyzn w przekazywaniu tożsamości etnicznej i kultury. Wiedza o osadzeniu Tatarów w Janowie i jego okolicach jest powszechnie znana lokalnej społeczności. Rozważania o tym co stało się z osadzonymi na terenie Ziemi Janowskiej Tatarami, jaki wpływ mieli i mają oni na antropologiczny obraz społeczności Janowa Lubelskiego, jakie elementy kultury przekazywali przez wieki, które z nazwisk wskazywane są w źródłach jako noszone przez potomków Tatarów itd. to tematy które poruszy referent. W kulturze materialnej Janowa Lubelskiego do XX w. przekazywane były bowiem elementy tatarskiej kultury materialnej, której transmisja odbywała się w przekazie wychowawczym dziedziczonym z ojca na syna. Referent zaprezentuje również wstępnie wyniki badań antropologicznych przeprowadzonych w marcu 2013 r. nade wszystko na uczniach Publicznej Szkoły Podstawowej z Oddziałem Integracyjnym w Janowie Lubelskim. Poddano wówczas badaniom układ bruzd na dłoniach, a to co „wyczytać można z dłoni” mieszkańców Janowa Lubelskiego w sposób istotny odróżnia populację Janowa Lubelskiego od tego, co standardowo wyróżnia populację polską.

Kolejny referat dotyczący społeczności tatarskiej wygłosi mgr Maria Borkowska-Kapka reprezentująca Szkołę Podstawowa w Otroczu. Autorka za przedmiot swych badań przyjęła analizę dzieła literackiego, w którym zaprezentowano początki istnienia naszego miasta. Poddane analizie opowiadanie jest niestety współcześnie prawie całkowicie wyrugowane z lokalnego dyskursu regionalistycznego. Wystąpienie mgr Marii Borkowskiej-Kapki zatytułowane jest: Literackie odwzorowanie wychowawczej roli kobiet w procesie asymilacji janowskich Tatarów w świetle „Zjawiska nad czarnym stawem” Wandy Jagienki Śliwiny. Wzmiankowany w tytule wystąpienia utwór został opublikowany w 1948 r. w zbiorze „Legendy i opowiadania lubelskie”. Tym samym omawiane wystąpienie spełniać będzie dwie role: wprowadzenia do świadomości zbiorowej wiedzy o jednym z najważniejszych utworów literackich dotyczących historii miasta Janowa oraz zwrócenia uwagi na rolę autochtonicznych kobiet w wynarodowieniu Tatarów i w ich całkowitej asymilacji ze społeczeństwem Ziemi Janowskiej.

Trzecie wystąpienie w sekcji IV wygłosi dr hab. Agata Seweryn reprezentująca Katedrę Literatury Oświecenia i Romantyzmu Instytutu Filologii Polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie. Zaprezentowane przez nią wystąpienie zatytułowane jest: Juliusz Kleiner jako badacz twórczości Juliusza Słowackiego. Autorka zaprezentuje efekty badań jednego z najznamienitszych historyków literatury polskiej. Wyjaśnić należy jednak przyczynę umieszczenia tego wystąpienia w programie konferencji. Profesor Juliusz Kleiner był jednym z największych znawców twórczości Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Przed II wojna światową i w czasie jej trwania (przed atakiem Niemiec na ZSRR) wykładał na Uniwersytecie Jana Kazimierz we Lwowie. Jako członek społeczności żydowskiej ukrywał się w czasach Holokaustu nade wszystko na Lubelszczyźnie, w tym prawdopodobnie również w Janowie Lubelskim. We wrześniu 1944 r. związał się on czasowo z janowskim Gimnazjum, kontakt ten urywa się po podjęciu przez niego pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jednakże dzieci i żona prof. dra hab. Juliusza Kleinera pozostały w Janowie na dłużej, a jego syn – Witold Kleiner – uczęszczał do janowskiego Gimnazjum zaraz po II wojnie światowej. Warto przypomnieć podczas organizowanej w Janowie Lubelskim konferencji naukowej, że jedna z największych sław polskiego literaturoznawstwa w 1944 r. brała udział w kształceniu młodzieży podejmującej edukację ogólnokształcącą szczebla średniego w naszym mieście. Referentka odniesie się do wycinka badań prowadzonych przez prof. dra hab. Juliusza Kleinera, unaoczni tym, jak wielka sława nauki polskiej brała udział w odtworzeniu po II wojnie światowej szkoły, która w roku bieżącym obchodzi swe stulecie.

Kolejne dwa referaty zostaną poświęcone jednej z najważniejszych pozycji bibliograficznych literatury jidysz. „Cene urene” wydane zostało przez rabina podpisującego się jako Jakub z Janowa (Jaakow Janower), który utożsamiany jest z Jaakowen ben Icchakiem Aszkenazym z Janowa Lubelskiego. Jest to największe dzieło literatury światowej, które przypisywane jest Janowiakowi, warto więc poświecić temu dziełu należna uwagę. Pierwsze z wystąpień dotyczących tego utworu wygłosi dr Anna Jakimyszyn-Gadocha reprezentująca Zakład Kultury Żydów Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, która zaprezentuje referat zatytułowany: Karty tytułowe Cene urene. Analiza wybranych przykładów. Odnotować należy, że „Cene urene” wydane zostało setki razy i tłumaczone było na wiele języków – już w 1660 r. zostało przetłumaczone na łacinę. Drugie z wystąpień spójnych tematycznie wygłosi dr Agata Rybińska reprezentująca Zakład Kultury i Historii Żydów Instytutu Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polskie Towarzystwo Studiów Jidyszystycznych, Polskie Towarzystwo Studiów Żydowskich, oraz Stowarzyszenie Biblistów Polskich, jej referat zatytułowany jest: Cene urene Jakuba ben Icchaka Aszkenazego w kontekście dysymilacji Żydów. Choć krótkiej wzmianki wymaga to, jak wielka rola dziejowa jest przypisywana „Cene urene”, które określane jest potocznie mianem „Biblii kobiecej”. Jest to utwór skierowany przez autora intencjonalnie do przedstawicielek płci pięknej i zawiera treści, które ugruntowywały wychowanie religijne i przywiązanie do żydowskości. Jest on najważniejszym (bądź jednym z najważniejszych) utworów, które podtrzymywały tożsamość kulturową Żydów aszkenazyjskich. Dlatego na to dzieło należy nareszcie zwrócić należytą uwagę w naszym mieście.

Ostaniu z referatów w sekcji IV wygłosi Andrzej Albiniak ze Stowarzyszenia Ad Astra. Tytuł jego wystąpienia brzmi: Jaakow Janower – janowski rabin. Czy autor Cene urene pochodził z Janowa (współcześnie dookreślanego przymiotnikiem dzierżawczym) Lubelskiego(?) – wstępne postulaty badawcze. Autor podejmie próbę skonfrontowania ugruntowanego w literaturze światowej przekonania o pochodzeniu autora „Cene urene” z Janowa Lubelskiego z wynikami badań regionalistycznych i źródłami historycznymi odnoszącymi się do dziejów terenu określanego współcześnie mianem Ziemia Janowska. Istnieje bowiem niespójny dysonans pomiędzy tym, co ugruntowywane jest w badaniach historycznoliterackich i żydologicznych z janowskim regionalizmem. W janowskich regionaliach odnaleźć można bowiem kategoryczne zaprzeczenia dotyczące pochodzenia autora „Cene urene” z naszego Janowa, a to wcale nie jest takie proste, pewne i dające się jednoznaczne zinterpretować.

Na zakończenie dodać można małą dygresję. Podczas otwarcia wystawy zatytułowanej „Pradzieje Ziemi Janowskiej. Skarby ukryte w ziemi”, które odbyło się 27 marca 2017 r. (wystawa zrealizowana przez Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim autorstwa mgr Agnieszki Fac) prof. dr hab. Andrzej Kokowski zwrócił uwagę, że stanowisko archeologiczne w Pikulach pełniło w okresie wpływów rzymskich równie istotną rolę kultową, jaką współcześnie pełni Sanktuarium Jasnogórskie. Mówi i pisze się o tym już właściwie na całym świecie, a pośród społeczeństwa Janowa Lubelskiego i okolicznych miejscowości wiedza o znaczeniu dziejowym stanowiska archeologicznego odkrytego w Pikulach jest wciąż niewielka. Podobnie ma się rzecz z „Cene urene”. Ten przypisywany janowskiemu rabinowi utwór wchodzący w skład kanonu literatury światowej „żyje” w świadomości międzynarodowej, a lokalnie ta „literacka perła” traktowana jest jak niechciany owoc. Oby efektem konferencji zaplanowanej na dzień 7 kwietnia 2017 r. było dostrzeżenie, że my naprawdę mamy się czym chwalić… oraz że warto jest się tym chwalić.

Zapraszamy do wzięcia udziału w wydarzeniu naukowym, które odbędzie się w piątek 7 kwietnia br. w Janowie Lubelskim. Wstęp na wszystkie prelekcje jest dostępny dla wszystkich chętnych i jest on oczywiście bezpłatny. Wystarczy tylko odrobina chęci by przybyć i wysłuchać merytorycznego przekazu. Zapraszamy do obecności wszystkich chętnych. Pełen program konferencji dostępny jest na stronie internetowej janowskiego Liceum. Zapraszamy…

                                                        Komitet organizacyjny konferencji